انواع (مَن) در عربی کنکور

«من» یکی از حروفی است که از جمله‌ی حروف متشابه محسوب می‌شود.

انواع “مَن” در زبان عربی

۱) من موصول: غالبا وسط جمله می آید و به معنی “کسی که” یا “آن کس” می باشد.

۲) من شرطیه: اول جمله می آید و پس از آن دو فعل به کار می رود و به معنی “هرکس” یا “هرکه” می باشد.

۳) من استفهامیه: که برای سوال کردن است و به معنی “چه کسی” می باشد.

بهترین راه برای تشخیص انواع “مَن” استفاده از شیوه ترجمه است.

انواع «مَن» واعراب آن

«مَن» اسم مبني بر سكون است که بهشرطيه، استفهاميه، موصوليه، نكره موصوفه، زائده تقسیم بندی می شود.

1- من شرطيه

در این حالت «مَن» اسم شرط جازم است كه نياز به دو فعل دارد كه آن دو را مجزوم مي كند با اعرابهاي زیر:

الف-مبتدا ومحلاً مرفوع:وآن هنگامي است كه فعل شرط يكي از سه حالت زير باشد:

1)افعال ناقصه مانند (مَن يكن صاحبَ حقٍ لا يتنازل عن حقّه)

2) فعل لازم مانند (مَن صبر نال)

3)فعل متعدي كه مفعولش پس از آن ذكرشده باشدمانند (مَن يعملّ سوءاً يُجزَبه)

ب- مفعول به ومحلاًمنصوب : وآن هنگامي است كه بعداز (مَن) فعل متعدي باشد كه مفعولهايش ذكر نشده باشد مانند(مَن تكافئْ اُكافئه )

ج- محلاًمجرور به حرف جر:وآن هنگامي است كه (مَن) پس از حرف جر بيايد مانند (علي مَن تسلّم اُسلّم)

د- مضاف اليه ومحلاًمجرور : وآن هنگامي است كه اسم نكره ای قبل از (مَن) قرار گرفته باشد كه نياز به معرفه شدن (تعریف) داشته باشد مانند ( كتاب مَن تقراْ اقراْ )

نكته :(مَن )وقتي اسم شرط باشد هيچ كلمه ای بر آن مقدم نمي شود به جز حرف جر ومضاف اگر كلمه ديگري غير از آندو بر (من) مقدم شود ودر آن عمل كند كار (من) باطل مي شود مانند (انّ من يطلبُ يجدُ)

2-من استفهاميه

اسم استفهام كه به وسيله آن از عاقل سوال مي شود و با اعرابهاي زير مي آيد:

الف- مبتدا ومحلاً مرفوع: هنگامي كه پس از آن فعل لازم بيايد . مانند (مَن ضحك؟ )یا فعل متعدي بيايد كه مفعولش ذكر شده باشد مانند(مَن كافاَكَ ؟)(مَن ضربْتَه؟)یاجمله اسميه بعد از مَن بيايد .مانند(من هو معلّمكم؟)یا شبه جمله بعدش بيايد.مانند(مَن عندك؟)(من في الملعب؟)

ب – خبر مقدم ومحلاً مرفوع:آن هنگامي است كه اسم معرفه به دنبال( من) بيايد.مانند(مَن القادم؟)

ج- خبر كان ومحلاَ منصوب:هنگامي كه پس از آن فعل كان بيايد. مانند (مَن كان؟)

د- مفعول به ومحلاًمنصوب: وآن هنگامي است كه بعداز (مَن) فعل متعدي باشد كه مفعولهايش ذكر نشده باشد مانند(مَن ضربتَ؟ )(مَن تحبّ؟)

ه – محلاًمجرور به حرف جر:وآن هنگامي است كه (مَن) پس از حرف جر بيايد مانند (بمَن استعنتَ علي بناء بيتك؟)

و- مضاف اليه ومحلاًمجرور : وآن هنگامي است كه اسم نكره ای قبل از (مَن) قرار گرفته باشد كه نياز به معرفه شدن (تعریف) داشته باشد مانند ( كتاب مَن قراتَ؟ )

3- من موصوليه

(مَن)به معنی الّذي وبيشتربراي اسم عاقل به كار مي رودو به صورت محلاً مرفوع یا محلاً منصوب یا محلاًمجرور طبق موقعيتش در جمله مي آيد .مانند (اكرمتُ مَن زارني- مَن=مفعول به محلاً منصوب) (الم تر انّ الله يسجدُ له مَن في السّموات ومَن في الارض)

نكته: گاهي (من) براي غير عاقل استعمال مي شود كه عبارت است از:

الف – هرگاه غير عاقل به منزله عاقل فرض شود مانند (اسرب القطا هل من يعير جناحه/ لعلّي الي من قد هويت اطير )

ب- هرگاه عاقل وغير عاقل با هم عنوان شوند با این تفاوت ه عاقل بر غير عاقل غلبه داده شود مانند(يسبح له مَن في السّموات ومَن في الارض)

ج- غير عاقل مقرون به عاقل باشد به طوري ه لفظ عامي عنوان شود وغير عاقل وعاقل زير پوشش آن عام قرار گيرند آنگاه به توسط (من) تفصيل داده شود مانند (والله خلق كل دابّهٍ من ماءٍ فمنهم مَن يمشي علي بطنه ومنهم مَن يمشي علي رجلين….)

4-من موصوفه

وآن هنگامي است كه (ربّ) قبل از آن بيايد مانند(رُبّ مَن انضجتُ غيظاً قلبه/قد تمنّي لي موتاً لم يطع)ويا (مَن)بعد از (نعم) بيايد مانند(نعم مَن هو في منزلتك)ويا با اسم نكره وصف شودمانند(مررتُ بمن معجبٍ لك)

5- من زائده

مانند (كفي بنا فضلاً عمّن غيرنا)ودر كتاب مغني اللبيب موارد زائده بودن (مَن) را دراين موارد ذكر مي شود: هنگامي كه(مَن) به صورت نكره بيايد مانند(….ونِعم من هو في سرٍّّ واعلان)ويا تاكيد باشد مانند(یا شاه من قنصٍ لمن حلّت له…..)

انواع (ما) در عربی کنکور را بشناسید